Η συντεχνία των αγραμμάτων στα πανεπιστήμια

Θεόδωρος Π. Λιανός, καθηγητής Πολιτικής
Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Oι αγράμματοι στους οποίους αναφέρεται αυτό το άρθρο είναι ένα σύνολο φοιτητών και καθηγητών πανεπιστημίων οι οποίοι έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: είναι αγράμματοι, υπό την έννοια ότι δεν έχουν καμία σχέση με την επιστήμη όπως αυτή διδάσκεται και αναπτύσσεται διεθνώς. Οι δύο αυτές ομάδες έχουν επιδείξει κοινή συμπεριφορά και κοινή στάση απέναντι σε όλα τα σοβαρά θέματα του πανεπιστημίου και μπορούμε να θεωρήσουμε ότι ανήκουν στην ίδια συντεχνία, αυτήν των αγραμμάτων.

Στόχος αυτής της συντεχνίας είναι ο έλεγχος του πανεπιστημιακού χώρου και η κατοχύρωση της εξουσίας του. Οι καθημερινές αφισοκολλήσεις, τα μεγάφωνα στους διαδρόμους των πανεπιστημιακών κτιρίων, οι κομματικές παρεμβάσεις στις ώρες διδασκαλίας, η παρεμπόδιση της διεξαγωγής μαθημάτων, των γενικών συνελεύσεων και της Συγκλήτου, οι βανδαλισμοί σε βάρος των καθηγητών, οι κλοπές της περιουσίας του πανεπιστημίου, ή... των πόρων του πανεπιστημίου, οι απεργίες και οι καταλήψεις των πανεπιστημιακών χώρων κτλ., όλα αυτά δεν είναι πράξεις παραφρόνων και αλητών, όπως συχνά λέγεται· είναι πράξεις βίας με σκοπό την κυριαρχία της συντεχνίας στον χώρο του πανεπιστημίου.

Ο αναγνώστης που δεν έχει άμεση επαφή με τον χώρο του πανεπιστημίου μπορεί να αναρωτηθεί: Γιατί ένας φοιτητής να θέλει να κυριαρχήσει στο πανεπιστήμιο, όταν μάλιστα βρίσκεται εκεί για να σπουδάσει;


Η απάντηση είναι ότι αυτοί οι φοιτητές, δηλαδή της συντεχνίας των αγραμμάτων, ούτε είναι ουσιαστικά φοιτητές ούτε λειτουργούν ως φοιτητές. Είναι κομματικοί παράγοντες, κοινοβουλευτικών και εξωκοινοβουλευτικών κομμάτων και οργανώσεων, που αρχίζουν την πολιτική τους καριέρα στον χώρο του πανεπιστημίου. Όταν, ύστερα από χρόνια, πάρουν πτυχίο (ένας Θεός μόνο ξέρει πώς παίρνουν πτυχίο αυτοί οι άνθρωποι), θα μπουν σε άλλες επαγγελματικές συντεχνίες (ΟΤΟΕ, ΔΕΗ, ΟΤΕ κτλ.), θα σταδιοδρομήσουν ως συνδικαλιστές και, με λίγη τύχη και πολλή κομματική υποστήριξη, θα γίνουν βουλευτές και, ο Θεός να σώσει, υπουργοί, και έτσι θα συνεχίσουν να καταστρέφουν αυτή την έρμη χώρα. Τα κίνητρα της συντεχνίας είναι οικονομικο-πολιτικά και δεν έχουν καμία σχέση με την εκπαίδευση. Η εκπαίδευση είναι το τελευταίο που τους ενδιαφέρει.

Καλά οι φοιτητές, οι καθηγητές γιατί; θα ρωτήσει ο αναγνώστης. Η απάντηση είναι περίπου η ίδια. Οι καθηγητές της συντεχνίας των αγραμμάτων έχουν τα ίδια πολιτικοοικονομικά συμφέροντα. Είναι κομματικοί παράγοντες. Αυτοί όμως έχουν και έναν πρόσθετο λόγο. Με την επαναστατικο-σκοταδιστική συμπεριφορά τους προσπαθούν να καλύψουν την ακαδημαϊκή τους ένδεια. Επειδή είναι ανύπαρκτοι επιστημονικά, χρειάζονται κάποια κάλυψη και επιλέγουν για τον σκοπό αυτόν τον συνδικαλισμό του σκοταδισμού με βασική γραμμή να μην αλλάξει τίποτα στο πανεπιστήμιο.

Το κρίσιμο ερώτημα είναι: Πώς μπορεί να σπάσει ο κλοιός της συντεχνίας των αγραμμάτων και να βρει το πανεπιστήμιο τον ακαδημαϊκό του δρόμο; Νομίζω ότι υπάρχουν δύο τρόποι: Ο ένας είναι η συμφωνία των κομμάτων για μια κοινή εκπαιδευτική πολιτική. Μια τέτοια συμφωνία μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να αποσύρουν τα πολιτικά κόμματα τα σκουπίδια τους από τα πανεπιστήμια και να πάψει το πανεπιστήμιο να είναι η χωματερή των κομμάτων.

Ο δεύτερος τρόπος είναι η σύγκρουση εκείνων που υποφέρουν από την ασυδοσία της συντεχνίας, που εργάζονται στο πανεπιστήμιο και που ενδιαφέρονται γι΄ αυτό, φοιτητών και καθηγητών, με τη συντεχνία των αγραμμάτων. Η σύγκρουση αυτή θα είναι βίαιη αλλά σύντομη. Η συντεχνία των αγραμμάτων δεν έχει δυνάμεις, ούτε ηθικό κύρος. Η έως τώρα κυριαρχία της σε πολλές περιπτώσεις, βασίζεται στην ατολμία και στην έλλειψη οργάνωσης των υπολοίπων. Αν όσοι ενδιαφέρονται για το πανεπιστήμιο κρατήσουν μια συνεπή και αποφασιστική ακαδημαϊκή στάση, η συντεχνία των αγραμμάτων θα καταρρεύσει με ευκολία και ταχύτητα που θα προκαλέσουν εντύπωση.

Επειδή τα πολιτικά κόμματα κάνουν μικροπολιτική και όχι πολιτική, το ενδεχόμενο μιας εθνικής συμφωνίας για την παιδεία έχει μικρές πιθανότητες πραγματοποίησης. Ως μοναδική λύση αυτή την περίοδο μένει η σύγκρουση σε όλα τα μέτωπα αυτών που το αγαπούν και το τιμούν με αυτούς που το εκμεταλλεύονται για τα ταπεινά τους συμφέροντα.

(ΤΟ ΒΗΜΑ, 30/5/2008)