7 ερωτήσεις - απαντήσεις για τα πτυχία των ΚΕΣ

(της Νότας Τρίγκα, ΒΗΜΑ, 29/4/2007)

Η εισήγηση του Εισαγγελέα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για αναγνώριση των διπλωμάτων που χορηγούν τα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών (ΚΕΣ), αν και αναμενόμενη, χαρακτηρίστηκε ως «βόμβα» που, αν εφαρμοσθεί, θα αλλάξει άρδην το τοπίο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οι κυριότερες ενστάσεις αφορούν κυρίως την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης των ΚΕΣ καθώς δεν ελέγχονται από φορείς του υπουργείου Παιδείας παρά μόνο από το υπουργείο Ανάπτυξης που χορηγεί την άδεια λειτουργίας τους. Το υπουργείο Παιδείας αναμένει την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που θα καθορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις αναγνώρισης των διπλωμάτων των ΚΕΣ για να προσδιορίσει τις πρωτοβουλίες που θα αναλάβει ενώ και οι πανεπιστημιακοί σκοπεύουν να αντιδράσουν και ζητούν από το υπουργείο να λάβει μέτρα.

1. Τι ακριβώς προτείνει η εισήγηση του Εισαγγελέα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου;

«Η Ελλάδα υποχρεούται να αναγνωρίσει τα διπλώματα που χορηγούν τα ΚΕΣ, τα οποία θα οδηγούν στα ίδια επαγγελματικά δικαιώματα με τους αποφοίτους των ελληνικών δημοσίων ΑΕΙ».

2. Η επικείμενη απόφαση του Δικαστηρίου είναι υποχρεωτική ή όχι; Και από πότε θα πρέπει να εφαρμοσθεί;

«Η απόφαση είναι υποχρεωτική. Αν η χώρα μας αρνηθεί να την εφαρμόσει, τότε θα πληρώσει πρόστιμο. Οι αποφάσεις του Δικαστηρίου ισχύουν από τη στιγμή που εκδίδονται. Ωστόσο, υπάρχει το ενδεχόμενο να δοθεί στη χώρα μας ένα χρονικό διάστημα για να προσαρμοσθεί».

3. Η αναγνώριση γίνεται μέσω των επαγγελματικών δικαιωμάτων ή καθεαυτού των πτυχίων; Και ποια η διαφορά αν η αναγνώριση επέρχεται μέσω των επαγγελματικών δικαιωμάτων;

«Το δικαστήριο αναμένεται να αναγνωρίσει τα πτυχία, αφού μέσω αυτών εξασφαλίζονται και τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων, οι οποίοι προσέφυγαν διεκδικώντας τα. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ενωσης μπορεί να επέμβει, όταν δεν εφαρμόζεται η αρχή της ελεύθερης διακίνησης των εργαζομένων στις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αντίθετα, στα θέματα Παιδείας ισχύει η αρχή της επικουρικότητας».

4. Η εφαρμογή της απόφασης έχει σχέση με την αναθεώρηση του άρθρου 16;

«Εχει σχέση, αλλά δεν εξαρτάται άμεσα. Αν εφαρμοσθεί η απόφαση, εμμέσως αναγνωρίζεται η λειτουργία στην Ελλάδα μη κρατικών ΑΕΙ και μάλιστα ιδιωτικών και κερδοσκοπικών, τα οποία θα χορηγούν πτυχία που θα οδηγούν στα ίδια επαγγελματικά δικαιώματα με τα πτυχία των ελληνικών δημόσιων πανεπιστημίων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις νομικών, αν το άρθρο 16 δεν αναθεωρηθεί, τότε δεν θα υπάρχει και τρόπος αξιολόγησης και ελέγχου της ποιότητας των σπουδών που θα παρέχουν τα ΚΕΣ, δεδομένου ότι θα εξακολουθήσουν να λειτουργούν με σύστημα franchising και τα πτυχία θα τα χορηγεί το ευρωπαϊκό συνεργαζόμενο πανεπιστήμιο. Ακόμη και αν τα ΚΕΣ υπαχθούν στο Υπουργείο Παιδείας, θα ελέγχονται ως εκπαιδευτήρια και όχι ως πανεπιστήμια. Αντίθετα, αν αναθεωρηθεί το άρθρο 16, τότε τα μεγαλύτερα ΚΕΣ θα μετατραπούν σε ιδιωτικά πανεπιστήμια, σύμφωνα τουλάχιστον με τις επιθυμίες που έχουν εκδηλώσει, ως σήμερα, οι ιδιοκτήτες τους. Αν μετατραπούν σε ιδιωτικά ΑΕΙ, τότε αυτόματα ο έλεγχος υπάγεται στο υπουργείο Παιδείας, το οποίο θα έχει δικαίωμα πλέον να τα ελέγξει για το περιεχόμενο των σπουδών».

5. Τι θα γίνει με τους ως τώρα 25.000 αποφοίτους των ΚΕΣ; Αν εφαρμοσθεί η οδηγία, θα τους αναγνωρισθούν αυτόματα τα πτυχία; Αν δουλεύουν στο Δημόσιο, θα εξομοιωθούν εργασιακά με τους πτυχιούχους των δημοσίων πανεπιστημίων;

«Το ζήτημα παραμένει ακόμη ανοικτό και θα προσδιορισθεί από την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Σε περίπτωση που αναγνωρισθούν τα πτυχία των αποφοίτων των ΚΕΣ από την επικείμενη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ή από μελλοντική απόφαση, τότε για όσους εργάζονται στο δημόσιο τομέα και έχουν προσληφθεί ως απόφοιτοι Λυκείου, το Δημόσιο οφείλει να τους αναγνωρίσει το πτυχίο, παρέχοντάς τους την ίδια επαγγελματική και μισθολογική εξέλιξη με τους αποφοίτους των δημόσιων πανεπιστημίων».

6. Αν εφαρμοσθεί η απόφαση θα έχουμε αποφοίτους δύο ταχυτήτων. Πώς θα γίνεται οι υποψήφιοι για τα δημόσια ΑΕΙ να δίνουν πανελλαδικές εξετάσεις και οι υποψήφιοι για τα ΚΕΣ να μπαίνουν σε αυτά χωρίς εξετάσεις και να παίρνουν ίδιας αξίας πτυχίο; Δεν πρόκειται για άνιση μεταχείριση;

«Με βάση την οδηγία για τον ανταγωνισμό δεν έχουμε δικαίωμα να μην αναγνωρίζουμε κάτι που αναγνωρίζει μια άλλη χώρα. Δεν υπάρχει αθέμιτος ανταγωνισμός, γιατί και τώρα υπάρχει αυτή η δυνατότητα. Κάποιος που δεν επιτυγχάνει στις εξετάσεις για την εισαγωγή στα ελληνικά ΑΕΙ, έχει τη δυνατότητα να σπουδάσει τρία χρόνια στην Αγγλία, για παράδειγμα, και να πάρει πτυχίο που του αναγνωρίζεται με τα αντίστοιχα στην Ελλάδα. Το ίδιο θα συμβαίνει και τώρα, μόνο που θα σπουδάζει στην Ελλάδα και όχι στο εξωτερικό».

7. Υπάρχουν κάποια πανεπιστημιακά τμήματα που "πλήττονται" ιδιαίτερα από την αναγνώριση των διπλωμάτων των ΚΕΣ;

«Θεωρητικά όλα. Ωστόσο, πανεπιστημιακοί εκτιμούν ότι περισσότερο "πλήττονται" οι πολυτεχνικές σχολές στις οποίες η διάρκεια των σπουδών είναι πέντε χρόνια και οδηγούν στα ίδια επαγγελματικά δικαιώματα με τις τριετείς σπουδές των ΚΕΣ».

Πολλά σχόλια δεν χρειάζονται! Το γελοίο θα είναι, εκείνοι που αρνούνταν οποιαδήποτε αλλαγή στο άρθρο 16 του Συντάγματος, συνεπικουρούμενοι από τους ΤΕΙτζήδες συμπαραστάτες τους, να επιδιώκουν στο εξής την αλλαγή αυτού του άρθρου, ώστε να αντιμετωπίζονται πλέον τα όποια ξένα Ιδρύματα ως εκπαιδευτικά και όχι ως εμπορικά (κερδοσκοπικά). Θα πρόκειται για εφαρμοσμένη σχιζοφρένια σε νεοελληνική εκδοχή!