Η σταδιακή απαξίωση της Παιδείας

(του Νίκου Νικολάου, καθημερινή, 4/6/2008)

Η ζημιά που έχει γίνει στην Παιδεία μας με την αναταραχή στα πανεπιστήμια, τις πράξεις βίας, τις παρατεταμένες καταλήψεις και γενικά την υποβάθμιση των σπουδών, θα αποδειχθεί μοιραία για την πρόοδο της χώρας. Αυτό μου υπογραμμίζουν σοβαροί πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, οι οποίοι μου εξηγούν ότι όλα αυτά τα χαμένα χρόνια, από το ’80 και μετά, που το επίσημο κράτος άφησε την Παιδεία να την απαθλιώνουν τα κόμματα και οι συντεχνίες, χάσαμε ουσιαστικά μια γενιά από την ηγέτιδα τάξη της κοινωνίας μας, που δεν μπορεί να είναι φυσικά άλλη από τους ανθρώπους οι οποίοι συναποτελούν το κοινωνικό στρώμα, που είναι φορέας της γνώσης και, συνεπώς, και της προόδου μιας χώρας.

Και το πλέον σημαντικό είναι ότι η γενιά αυτή δεν έγινε μόνο πιο ολιγάριθμη, αλλά και πιο ταξική, αφού οι μόνοι που δεν στερήθηκαν τη μόρφωση ήταν τα παιδιά των πλουσίων οικογενειών που είχαν τα οικονομικά για να σπουδάσουν στο εξωτερικό. Και το πιο τραγικό ακόμη είναι ότι την ώθηση στο να γίνει η παιδεία πιο ταξική την έδωσαν και τη δίνουν τα κόμματα της Αριστεράς, που κατά τα άλλα ισχυρίζονται ότι είναι προοδευτικά κόμματα, που δήθεν αγωνίζονται να διορθώσουν τις αδικίες του καπιταλιστικού συστήματος!

Ο μέγας Ναπολέων έλεγε ότι η εκπαίδευση ενός παιδιού ξεκινάει μια γενιά πριν, με την εκπαίδευση της μάνας του. Αυτό θα πει ότι το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που έχουν ορισμένες χώρες στην Παιδεία σήμερα, δεν είναι αποτέλεσμα προσπαθειών μιας ή δύο δεκαετιών, αλλά μιας συστηματικής διαχρονικής προσπάθειας.

Συνεπώς, όντως με τα όσα συμβαίνουν μετά το ’80 στα πανεπιστήμια, η επόμενη γενιά των μορφωμένων με βάση τις απαιτήσεις της εποχής, αλλά και της δικής μας οικονομίας, θα είναι πιο ολιγάριθμη και θα προέρχεται από την ανώτερη τάξη. Τα παιδιά του λαού, θα παίρνουν πτυχίο από το Πάντειο για να γίνουν διεθνολόγοι ή κοινωνιολόγοι, δεν θα βρίσκουν δουλειά, θα φθείρονται στις καφετέριες και οι γονείς τους θα ικετεύουν τους κομματάρχες της περιοχής για ένα διορισμό στο Δημόσιο.

Στις 6 Μαΐου, σε μια εκδήλωση στο Ζάππειο, ο πρόεδρος του περίφημου Αμερικανικού Πανεπιστημίου Γέιλ, κ. Ρίτσαρντ Λέβιν, έδωσε στοιχεία για το πώς η παγκοσμιοποίηση επηρεάζει και αλλάζει τους στόχους της εκπαιδευτικής πολιτικής. Το Γέιλ, είπε, εδώ και 40 χρόνια παίρνει κάθε χρόνο 1.300 νέους φοιτητές, γιατί τόσους μπορεί να μορφώσει σωστά.

Οι αιτήσεις παλαιότερα έφθαναν τις 8.000 και σήμερα ανέρχονται σε 24.000 και η ποιότητα των υποψηφίων είναι πολύ καλύτερη, ενώ αυξάνεται συνεχώς το ποσοστό των ξένων φοιτητών. Η παγκοσμιοποίηση δεν άλλαξε μόνο την ύλη και τον τρόπο διδασκαλίας στα πανεπιστήμια, αλλά και τη ροή των φοιτητών από χώρα σε χώρα. Το 1975, οι φοιτητές που σπούδαζαν σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, υπολογίζονται σε 800.000, ενώ σήμερα φθάνουν τα 2.500.000. Σήμερα, στις ΗΠΑ, το 30% των διδακτορικών και στην Αγγλία το 38%, γίνονται από ξένους φοιτητές.

Η Παιδεία είναι η πιο δημοκρατική και προοδευτική δύναμη της εποχής μας, προσέθεσε ο κ. Λέβιν και έφερε ως απόδειξη ότι οι πτυχιούχοι του Γέιλ σε 20 χρόνια έχουν ίσες εισοδηματικές απολαβές, ανεξάρτητα από την τάξη των γονέων των. Η κατάκτηση της Παιδείας είναι ο καλύτερος τρόπος για μια δίκαιη αναδιανομή εισοδήματος. Και κατέληξε λέγοντας ότι: «Στη σύγχρονη οικονομία, το παγκόσμιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα απορρέει από την ικανότητα των χωρών να καινοτομούν και να αναπτύσσουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες».

Μια τέτοια όμως γνώση δίνεται στους νέους από σοβαρά και σωστά διοικούμενα πανεπιστήμια, που απορροφούν όσους φοιτητές μπορούν να καταρτίσουν. Στην Ελλάδα δεν έχουμε τέτοια πανεπιστήμια και όσα είναι καλά, τα επεκτείνουμε με σχολές από πόλη σε πόλη για να παίρνουν περισσότερους φοιτητές παρέχοντας χαμηλότερης ποιότητας εκπαίδευση! Και οι μόνοι ευχαριστημένοι από αυτή τη διαδικασία απαξίωσης της Παιδείας είναι οι επαρχιακοί μαγαζάτορες και όσοι νοικιάζουν δωμάτια!