Το σύστημα προωθεί κομφορμιστές και φαύλους

(Ελευθερος Τύπος, Δευτέρα, 03.09.07)

Από τη Θεσσαλονίκη στη Νέα Υόρκη. Καθηγητής χημείας, με σπουδαία σταδιοδρομία και διεθνή αναγνώριση. Ο Θέμης Λαζαρίδης «ξενιτεύτηκε», για να πραγματοποιήσει τα όνειρά του. Αλλά «κοιτάζει» πάντα προς την Ελλάδα και παραμένει ενεργός πολίτης.

Ζείτε και διδάσκετε στις ΗΠΑ. Ηταν η αρχική επιλογή σας ή μήπως «η Ελλάδα τρώει τα παιδιά της»;

Αν δεν τα τρώει, σίγουρα δεν τα αξιοποιεί όπως θα έπρεπε. Είναι γνωστό το έλλειμμα αξιοκρατίας στην ελληνική κοινωνία. Λατρεύω τη Νέα Υόρκη αλλά θα επέστρεφα ευχαρίστως, αν αυτό δεν σήμαινε εκπτώσεις στις επιστημονικές φιλοδοξίες μου. Τα μεγάλα αγκάθια είναι η υποχρηματοδότηση της έρευνας και το κακό κλίμα που επικρατεί στα περισσότερα τμήματα. Υπάρχουν περιπτώσεις εξαίρετων επιστημόνων που δοκίμασαν να επιστρέψουν αλλά ετράπησαν σε φυγή από το «σύστημα».

Ποιες είναι οι διαφορές ανάμεσα σε Ελλάδα και Αμερική όσον αφορά στις δυνατότητες για ερευνητικό έργο και την αντιμετώπισή του από την κοινωνία;

Στην Αμερική υπάρχει ευρεία κοινωνική και πολιτική στήριξη της έρευνας. Η κοινωνία βλέπει πολλά πρακτικά οφέλη. Δυστυχώς, η έρευνα στην Ελλάδα δεν έχει δώσει παρόμοια αποτελέσματα. Mένουμε εγκλωβισμένοι σ’ ένα φαύλο κύκλο υποχρηματοδότησης και υποπαραγωγής. Χρειάζεται αύξηση των απαιτήσεων, της λογοδοσίας και της χρηματοδότησης αλλά και μεγάλη προσοχή στην κατανομή της. Οταν ένα μέλος ΔΕΠ δεν διαθέτει τα προσόντα για έρευνα, όσα χρήματα και να του δώσεις θα πάνε χαμένα. Επιπλέον, πρέπει να δοθεί έμφαση στην πρακτική αξιοποίηση των ανακαλύψεων.

Εχετε πάρει αρκετές πρωτοβουλίες προκειμένου να «αλλάξετε τα πράγματα» στην τριτοβάθμια εκπαίδευση...

Η κατάσταση είναι από κακή έως άθλια. Η πολιτική ηγεσία είναι απρόθυμη να αντιμετωπίσει σε βάθος τα προβλήματα είτε από ατολμία είτε από ιδιοτέλεια. Ξύνει την επιφάνεια ώστε να φαίνεται ότι παράγει έργο. Είναι σαν να περνάς σε σκουριασμένο αυτοκίνητο ένα χέρι μπογιά. Πριν από δύο χρόνια συγκεντρώθηκαν 200 υπογραφές ως αντίβαρο σε συντεχνιακές αντιδράσεις για τη στήριξη των επερχόμενων μεταρρυθμίσεων. Το ΥΠΕΠΘ δεν έδειξε κανένα ενδιαφέρον για τις προτάσεις μας. Ηταν σαν να λένε «μην μπερδεύεστε στα πόδια μας».

Ποια είναι η σχέση σας με την πολιτική;

Πάντα με ενδιέφερε, διότι επηρεάζει τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων. Αλλά ποτέ δεν εντάχθηκα σε κόμμα. Σήμερα, είμαι πλήρως απογοητευμένος. Ηλπιζα ότι η νέα γενιά πολιτικών θα είχε άλλη νοοτροπία. Δυστυχώς, είναι «μία από τα ίδια». Η ποιότητα του «πολιτικού προσωπικού» συνεχώς μειώνεται. Το σύστημα προωθεί κομφορμιστές και φαύλους. Οι πολίτες πρέπει να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους αντί να περιμένουν την έλευση ενός «μεσσία». Φανταστείτε 500 άτομα να φτιάχνουν ο καθένας μια οργάνωση (ή ένα blog) για κάποιο πρόβλημα που τον απασχολεί. Πιστεύω ότι θα είχε αποτέλεσμα.

Η ζωή μου

> Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Θεσσαλονίκη. Πήγα Δημοτικό στην Ανω Ηλιούπολη και συνέχισα στο 4ο Γυμνάσιο-Λύκειο στο Κέντρο. Σπούδασα στο τμήμα Χημικών Μηχανικών του ΑΠΘ. Στο τέταρτο έτος συμμετείχα στις φοιτητικές εκλογές σε ανεξάρτητο ψηφοδέλτιο. Είχαμε απηυδήσει με τους φοιτητοπατέρες.

> Το 1987 ακολούθησα την παράδοση της σχολής μου και έφυγα για διδακτορικό στην Αμερική, στο Πανεπιστήμιο του Delaware. Ακολούθησαν μεταδιδακτορικό στο τμήμα Χημείας του Harvard και το 1998 ακαδημαϊκή θέση στο City College του City University of New York, όπου είμαι μέχρι σήμερα.

> Δουλεύω στο χώρο της θεωρητικής και υπολογιστικής Βιοφυσικής Χημείας και συγκεκριμένα υπολογιστικές προσομοιώσεις βιομορίων. Τελευταία, δίνουμε έμφαση στις μεμβρανικές πρωτεΐνες και στην αλληλεπίδραση πρωτεϊνών με βιολογικές μεμβράνες. Οι μελέτες αυτές έχουν αρκετές βιοϊατρικές εφαρμογές, όπως π.χ. την ανακάλυψη νέου τύπου αντιβιοτικών βασισμένα στα αντιβακτηριακά πεπτίδια που προκαλούν πόρους στις βακτηριακές μεμβράνες.

> Διατηρώ δύο blogs. Το πρώτο αφορά στη μεταρρύθμιση των ΑΕΙ (Greek University Reform) και το δεύτερο στην αξιολόγηση βουλευτών (axiologisi bouleytwn).